Lider Sürücü Kursu

Trafik ve Çevre Bilgisi

Trafik ve Çevre Bilgisi

                                                                  Karayolu Yapısının ve Trafik İşaretlerinin Korunması

Karayolu yapısı ve trafik işaretleri ile ilgili olarak;

Karayolu yapısı üzerine, trafiği güçleştirecek, tehlikeye sokacak veya engel yaratacak, trafik işaretlerinin görülmelerini engelleyecek veya güçleştirecek şekilde bir şey koymak, atmak, dökmek, bırakmak ve benzeri hareketlerde bulunmak,

Karayolu yapısını, trafik işaretlerini ve karayoluna ait diğer yapı ve güvenlik tesislerini, üzerlerine yazı yazarak, çizerek veya başka şekillerde bozmak, yerlerini değiştirmek veya ortadan kaldırmak yasaktır.

Meydana gelen tehlike ve engeller, ilgili kuruluşlar ve zabıtaca ortadan kaldırır, bozukluk ve eksiklikler yolun yapım ve bakımından sorumlu kuruluşlarca derhal giderilir, zarar karşılıkları ve masrafları sorumlulara ödetilir.

Karayolu dışında, kenarında veya karayolu sınırları içinde, trafik işaretlerinin görülmelerini engelleyecek, anlamlarını değiştirecek veya güçleştirecek, tereddüte sebep olacak veya yanıltacak ve trafik içim tehlike veya engel yaratacak şekilde levhalar, ışıklar, işaretlemeler ile ağaç, direk, yangın musluğu, çeşme, parmaklık gibi yapı elemanları veya benzerleri dikmek, koymak veya bulundurmak yasaktır.

Kişi, kurum ve kuruluşla, karayolunda yapacakları çalışmada yolun yapım ve bakımı ile ilgili görevli kuruluştan izin almak ve çalışmalarında gerekli önlemleri alarak, trafik akımının güvenliğini bozmayacak şekilde çalışmaları yapmak zorundadırlar.

Işıklı trafik işaret cihazları trafik işaret levhaları, kenar taşları, otokörluk ve benzeri yol ve trafik güvenliği elemanlarına zarar veren kişilerin yetkilerince tespiti halinde bu durumun yolun yapımı, bakımı, işletilmesi ile ilgili kuruluşa bildirilmesi zorunludur.

 

 

                                                                              Trafik ve Çevre Bilgisi Genel Tanımlar

 

TRAFİK : Yayaların, hayvanların ve araçların karayolları üzerindeki hal ve hareketleridir.

KARAYOLU (YOL) : Trafik için , kamunun yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprüler ve alanlardır.

ARAÇ : Karayollarında kullanılabilen, motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makinaları ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır.

TAŞIT : Karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlardır. Bunlardan makine gücü ile yürütülene "motorlu taşıt", insan ve hayvan gücü ile yürütülene "motorsuz taşıt" denir.
Ayrıca bir kazanç sağlama amacı olmadan kullanılan taşıta "hususi taşıt", bir kazanç sağlamak için kullanılan taşıtlara "ticari taşıt", resmi kurumlara ait taşıtlara "resmi taşıt", hem resmi hem ticari nitelik taşıyan taşıtlara ise "resmi ticari taşıt" denir.

SÜRÜCÜ : Karayolunda, motorlu veya motorsuz bir aracı sevk ve idare eden kişidir.

ŞOFÖR : Karayolunda, ticari olarak tescil edilmiş bir motorlu taşıtı süren kişidir.

ARAÇ SAHİBİ: Araç için adına yetkili idarece tescil belgesi verilmiş veya sahiplik veya satış belgesi düzenlenmiş kişidir.

İŞLETEN: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde  fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.

YOLCU : Aracı kullanan sürücü ile hizmetliler dışında araçta bulunan kişilerdir.

HİZMETLİ : Araçlarda, sürücü hariç, araç veya taşıma hizmetlerinde süreli veya süresiz çalışan kişiler ile iş makinelerinde sürücülerden gayri kişilerdir.

TRAFİK İŞARETLERİ : Trafiği düzenleme amacı ile kullanılan işaret levhaları, ışıklı ve sesli işaretler, yer işaretlemeleri ile trafik zabıtası vaya diğer yetkililerin trafiği yönetmek için yaptıkları hareketlerdir.

GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜ : Görev sırasında, belirli araç sürücülerinin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak şartı ile trafik kısıtlama veya yasaklarına bağlı olmamalıdır.

GEÇİŞ HAKKI : Yayaların ve araç kullananların diğer yaya ve araç kullananlara göre, yolu kullanmak sırasındaki öncelik hakkıdır.

DURMA : Her türlü trafik zorunlulukları (kırmızı ışık, yetkililerin dur işareti, yol kapanması gibi- nedeni ile aracın durdurulmasıdır.

DURAKLAMA : Trafik zorunlulukları dışında araçların insan indirmek ve bindirmek amacı ile kısa bir süre için durdurulmasıdır.

PARKETME :  Araçların, durma ve duraklaması gereken haller dışında bırakılmasıdır.

TRAFİK KAZASI : Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanmış olaydır.

YAYA: Araçlarda bulunmayan, karayolunda hareketsiz veya hareket halinde bulunan insandır.

TRAFİKTEN MEN : Trafik zabıtası veya yetkililerce kanunda öngörülen hallerde araçla ilgili belgelerin alınması ve aracın belli bir vere çekilerek trafikten alı konmasına denir.

 

 

                                                                                 Karayolları Trafik Kanunu

Karayolları Trafik KanunuKarayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri göstermek amacıyla 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu çıkarılmıştır.

 

 

 

                                      

                                                                                     Trafikle İlgili Kurum ve Kuruluşlar

1- Karayolları Güvenliği Yüksek Kurulu
Başbakan' ın başkanlığında Adalet, İçişleri, Maliye, Milli Eğitim, Sağlık, Ulaştırma - Deniz ve Haberleşme, Orman ve Su İşleri, Çevre ve Şehircilik, Özel İdare, Köy İşleri Genel Koordinasyon Müdürlüğü' nün bağlı olduğu Bakan ile Jandarma Genel Komutanı, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarı, Emniyet Genel Müdürü ve Karayolları Genel Müdürlüğü'nden oluşur. Gereği halinde diğer bakanlar da kurula çağırılabilir.

Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu, Trafik Hizmetleri Başkanlığı'nca hazırlanarak, Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu'nca uygun görülen önerileri değerlendirerek karara bağlar ve kararların yaşama geçirilmesi için gerekli koordinasyon önlemlerini belirler.

Kurul yılda iki defa olağan, Başbakan' ın gerek görmesi halinde de olağanüstü alarak gündemle toplanır.

2- Karayolları Trafik Güvenliği Kurulu
Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu Emniyet Genel Müdürlüğü, Trafik Hizmetleri Başkanın'nın başkanlığıda, Karayolu Güvenliği Yüksek Kuruluna katılan kamu kurumlarının en az daire başkanı düzeyinde görevlileri, Jandarma Genel Komutanlığı, Türk Standartları Enstitüsü Başkanlığı, Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu temsilcisi ile İçişleri Başkanlığı'nca uygun görülen trafikle ilgili üniversite, Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları Birliği , Türkiye Trafik Kazalarını Önleme Derneği ve Trafik Kazaları Yardım Vakfı'nın birer temsilcisi ve Başkent Büyükşehir Belediye Başkanın' dan oluşur. İhtiyaç duyulan konularda bilgilerine başvurmak üzere diğer kurum ve kuruluşlardan temsilci çağırabilir. Kurul ayda bir toplanmakla birlikte, zorunlu hallerde başkan tarafından toplantıya çağrılabilir.

Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu; Trafik Hizmetleri Başkanlığı'nca Trafik Hizmetlerinin çağdaş ve güvenli bir şekilde yürütülmesi amacıyla önerilen veya katılacak temsilcilere önerilecek önlemlerin uygulanabilirliğini tartışarak karara bağlar.

Trafikle ilgili kuruluşlar arasında koordinasyon sağlanmasına ilişkinönerilerde bulunmak,

Trafik kazalarının azaltılmasına ilişkin öneride bulunmak,

Uygulamada görülen aksaklıkları tespit etmek, 

Kendi görev alanına giren konularla ilgili yasl düzenlemeden kaynaklanan eksiklikleri belirlemek, bu eksikliklerin giderilmesinde önerilerde bulunmak,

Karayolu güvenliğinin geliştirilmesi için plalar hazırlamak,

Sağlık Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi'nin verdiği hizmetler için uygulayacağı tarifler hakkında görüş bildirmek,

Fahri trafih müfettişi adaylarını Karayolu Güvenliği Yüksek Kuruluna önermek bu kurulun görevleridir.

3- Emniyet Genel Müdürlüğü

Araçlarda bulundurulması gerekli belgeleri ve gereçleri ile sürücülerin kurallara uyup uymadığını denetlemek,

Duran ve akan trafiği düzenleyip yönetmek,

El koyduğu trafik kazalarında kaza tespit tutanak düzenlemek,

Trafik suçu işleyenler hakkında tutanak düzenleyip, gerekli işlemleri yapıp, takip etmek,

Trafik kazalarında yaralananların bakımlarını sağlamak için tedbir alıp yakınlarına haber vermek,

Sürücü belgelerini düzenleyip vermek,

Araçların tescil işlerini yapıp, trafik ve tescil belgeleri ile plakalarını vermek,

Ülke çapında sürücülerin sicillerini tutmak,

İstatistiki bilgileri toplayıp değerlendirmek,

Trafik kazaların oluş nedenleri ile ilgili bilgileri toplayıp, değerlendirip, gerekli önlemlerin alınması için ilgili kuruluşlara teklifte bulunmak,

Hasar tazminatı ödemelerini hızlandırmak amacıyla sigorta şirketlerince istenilecek gerekli bilgi ve belgeleri vermektir.

Tescili yapılarak, trafik belgesi verilen araçlara, TSK'nın ihtiyacına elverişli olanlara sefer görev emri verilir, araç sahiplerine tebliğ edilmek üzere mülki makamlara gönderilir. Mülki makamlara sefer görev emrini araç sahiplerine tebliğ edilmek üzere trafik tescil şube veya bürolarına gönderir.

Trafik Zabıtası
Trafik Zabıtası'nın asıl görevi trafik hizmetlerini yürütmektir.

Genel Zabıta
Trafik zabıtasının bulunmadığı veya yeterli olmadığı yerlerde polis, polisin ve trafik teşkilatının görev alanı dışında kalan yerlerde; Jandarmada trafik eğitimi almış subay veya astsubaylar, yönetmelikte belirtilen esas ve usullere uygun olarak vali onayı ile trafiği düzenlemeye ve trafik suçlarına el koymaya görevli yetkililerdir. 

4- Karayolları Genel Müdürlüğü

Yapım ve bakımdan sorumlu olduğu karayollarında düzenleme ve işaretleri yaparak gerekli önlemleri almak,

Karayollarındaki işletme standartlarını tespit ve kontrol etmek,

Karayolu güvenliğini ilgilendiren konulardaki projeleri inceleyip onaylamak,

Karayollarındaki hız sınırlarını belirleyip işaretlemek,

Trafik kazalarının oluş nedenlerine göre veriler hazırlayıp gerekli teknik bilgileri ve kaza analiz sonuçlarına göre gerekli önlemleri almak veya aldırmak,

yapım ve bakımdan sorumlu olduğu karayollarında trafik güvenliğini ilgilendiren kavşak, durak yeri, aydınlatma, yol dışı park yerleri ve benzeri tesisleri yapmak, yaptırmak veya diğer kuruluşlarca hazırlanan projeleri tetkik edip uygun olanları tastik etmek,

Karayolu yapılarına hasar verenler ile yapım be bakım sırasında görevlilerin ikaz ve işaretlerine uymayanlar hakkında suç ve ceza tutanağı düzenlemek.

5- Milli Eğitim Bakanlığı

Motorlu araç sürücülerinin yetişmesi için sürücü kursları açmak, özel sürücü kursu açılmasına izin vermek ve bu sürücü kurslarını denetlemek,

Resmi ve özel kurslarda eğitilenlerin sınavlarını yapmak, sınavlarda başarılı olanların sertifikalarını vermek,

okul öncesi, okul içi ve okul dışı trafik eğitimi düzenlemek, trafik genel eğitim planları hazırlamak, ve ilgili kuruluşlarla işbirliği yaparak uygulamak.

İlköğretim ve orta öğretim okullarının ders programlarına eğitim amacıyla zorunlu ve uygulamalı trafik ve ilkyardım dersleri koymak,

Çocuk trafik eğitim parklarının yapılma, açılma, eğitim, denetim ve çalışma esaslarını belirlemekle görevli ve yükümlüdür.

6- Sağlık Bakanlığı 

Karayollarında meydana gelen trafik kazaları ile ilgili ilk ve acil yardım hizmetlerini planlamak ve uygulamak,

Trafik kazalarında yaralananları en kısa zamanda sağlık hizmetlerinden istifade edebilmelerini temin etmek üzere, İçişleri Bakanlığı'nın ve Karayolları Genel Müdürlüğü'nün uygun görüşü de alınarak karayolları üzerinde ilkyardım istasyonları kurmak, bu istasyonlara gerekli personeli, araç ve gereci sağlamak,

Her ilde trafik kazaları için eğitilmiş sağlık personeli ile birlikte yeteri kadar ilk ve acil yardım ambulansı bulundurmak,

Bu konunla ve mevzuatla verilen trafikle ilgli diğer görevleri yapmak,

Trafik kazaları sebebi ile üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları tedavinin gerektirdiği tüm sağlık hizmetleri bedelleri, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakmaksızın kurum tarafından sağlık uygulama tebliğinde yer alan hükümler doğrultusunda karşılanır. 

7- İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği – İl Özel İade Köy İşleri Genel Koordinasyon Müdürlüğü

Köy yollarında;

Trafik düzeni ve güvenliği açısından gerekli düzenleme ve işaretlemeri yapıp gerekli tedbirleri almak ve aldırmak,

Yol güvenliği ile ilgili; kavşak, durak yeri, yol dışı park yeri, aydınlatma ve benzeri tesislerin projeleri incelemek ve gerekenleri onaylamak,

Yapım bakımından sorumlu olduğu karayolalarındaki tesisler için bağlantıyı sağlayarak, geçiş yolları yönünden izin vermek,

Kaza analiz sonuçlarına göre, karayolu yapısı ve işaretlemeye dayalı kaza nedenlerini göz önünde bulundurmak ve gerekli tedbirleri almak,

Kanun yönetmeliklerle çıkarılan köy yolları için verile trafikle ilgili diğer görevleri yapmak ile görevli ve yükümlüdür.

Köy yolları için sayılan görev ve hizmetlerden zorunlu ve gerekli görülenler, orman yolları için de geçerlidir.

8- Ulaştırma – Denzicilik ve Haberleşme Bakanlığı
Ulaştırma Bakanlığı’nın ilgili birimleri bu kanunun ve diğer mevzuatla verilen hizmetleri yapmak. Bu kanun açısından karayolu taşınmasına ilişkin gerekli koordinasyonu sağlamak.

Tescile bağlı araçların muayenelerini yapmak  veya yaptırmak, muayene istasyonlarını denetlemek, 35. madde hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında tutanak düzenleyerek idari para cezası vermek, bu maddede belirtilen idari tedbirleri almak, araçların ağırlık ve boyut kontrollerini yapmak veya yaptırmak ve denetlemek Karayolları Genel Müdürlüğü Ulaştırma Bakanlığı bünyesine alınmıştır.

9- Orman ve Su İşleri Bakanlığı 

Köy yolları için sayılan görev ve hizmetlerden zorunlu ve gerekli görünenler, orman yolları için de geçerlidir.

10- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 

 Trafikte seyreden taşıtlardan kaynaklanan egzoz gazlarının neden olduğu hava kirliliğinden ve etkilerinden, canlıları ve çevreyi korumak amacıla kirleticilerin azaltılmasını sağlamak ve ölçümler yaparak kontrol etmek.

11- Belediye Trafik Birimleri

 Sorumlu olduğu yolun yapısını, trafik düzeninin güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmak,

Yol ve kavşak düzenlemeleri ile gerekli işaretlemeleri yapmak,

Açık ve kapalı park yerleri, alt ve üst geçitleri yapmak, yaptırmak, işletmek veya işletmesine izin vermek,

Taşıt yollarında trafiği tehlikeye düşüren engelleri, gece veya gündüze göre kolayca görülebilecek şekilde işaretlemek ve orradan kaldırmak,

Karayolu yapısında ve üzerinde yapılacak çalışmalarda gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve engellemek,

Çocuklar için trafik eğitim tesisleri yapmak ve yapılmasını sağlamak ile görevli ve yükümlüdür.

12- İl ve İlçe Trafik Komisyonları

İl sınırları içinde, mahallli ihtiyaç ve şartlara göre; trafik düzenini ve güvenliği bakımından yönetmelikle gösterileb konular ve esaslar çerçevesinde, iller vali veya yardımcısının başkanlığında, Belediye, Emniyet, Jandarma, Milli Eğitim, Karayolları ve Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu'na bağlı ilgil odanın temsilcileri; Valilikçe uygun görülen trafikle ilgili üniversite, oda, vakıf ve kamuya yararlı dernek veya kuruluşalrın birer temsilciisinden oluşan İl Trafik Komisyonu, ilçelerde kaymakamlık başkanlığında, aynı kuruluşların yönetici temsilcilerinin katıldığı İlçe Trafik Komisyonu kurulur.  

Görevleri;

İl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzenini ve güvenini sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri almak,

Trafiğin düzenli bir şekilde akımını sağlamak bakımından alt yapı hizmetleri ile ilgili tedbirleri almak, trafikle ilgili soruları çözümlemek, bütün ülkeyi ilgilendiren Trafik Güvenliği Yüksek Kurulu'nun müdahalesini gerektiren hususları içişlerine iletmek,

Karayolu taşımacılığına ait mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere, trafik düzeni ve güvenliği yönünden belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıştırılacak yolcu ve yük taşıtları ile motorsuz taşıtların çalışma şekli ve şartları, çalıştırılabileceği yerler ile güzergahlarını tespit edip sayılarını belirlemek,

Gerçek ve tüzel kişiler ile resmi ve özel kurum ve kuruluşlara ait otopark olmaya müsait boş alan, arazi ve arsaları geçici otopark yeri olarak ilan etmek ve bunların sahiplerine veya üçüncü kişilere işletilemesi için izin vermek.