İlk Yardım Bilgisi
Kaza Yeri İlk Yardım Önlemleri
İlk yardım uygulamalarına başlamadan önce, ilkyardımcı öncelikle hem kendi hem de yaralının güvenliğini sağlamak zorundadır. Bu nedenle şu önlemleri almalıdır.
İşaret vererek araç sağda durdurulur.
Dörtlü sinyaller yakılır.
Kaza yerinin en az 150 metreden görülebilecek şekilde reflektör veya sinyalli, ışıklı cihaz yerleştirilir.
Taş, ağaç dalı, lastik koyulmaz
Böylece zincirleme kaza önlenrniş olur.
Mümkünse kaza yapan aracın kontağı kapatılarak motoru devreden çıkarılır.
Aracın yanma olasılığına karşı dikkatli olmalı.
Aracın devrilme olasılığı unutulmamalıdır.
İlk yardımın yapılacağı ortam hazırlanırken şunlara dikkat edilmelidir:
Taşımaya uygun bir yer olması.
Aydınlatma uygun olması.
İlk yardım malzemelerinin kolay ulaştırılabileceği bir yer olması.
Araç ve ambulansın girebileceği yer olması.
İklim koşullarının uygun olduğu ortam olması gerekiyor ki ilkyardımcı ilkyardımı rahat, uygun bir ortamda süratle uygulayabilsin.
Yaralının araçtan çıkarılması son derece önemlidir. Yapılacak bir yanlışlık onun ölümüne, durumunun daha kötüye gitmesine veya sakat kalmasına neden olabilir. Eğer yaralı araçta sıkışmamış ise emniyet kemeri çözüldükten sonra mümkünse 3 kişiyle çıkarılmalıdır.
Ancak bir kişiden başka kimse yoksa.ve araç yanıyorsa acele olarak, tek kişi ile çıkarılır.
Kapılar açılmıyorsa bazı aletlerle (levye gibi ) açılması için uğraş verilir, ilk yardımcının ve yaralının güvenliği için araba sabitlenmeden kesinlikle yaralı çıkarılmalıdır.
Yaralı araçtan çıkarılıp ne tür bir ilkyardıma gereksinimi olduğuna karar verilir verilmez hemen uygun bir pozisyon verilmelidir. Aksi hal de ilkyardımın etkinliği kalmaz. Hangi yaralıya hangi pozisyonların verileceği ilerideki konularımızda yeri geldiğinde.
ilkyardımın temel kurallarından birisi de yaralının yaşamsal bulgular şunlardır.
Soluğu: Solunumun olup olmadığı.
Kalp atımı: Nabzın hissedilip hissedilmediği.
Bilinci: Kaybedip kaybetmediği.
Kanaması: Olup olmadığı çeşidi.
Yarası: Ne tür olduğu.
Rengi: Şoka girip girmediği.
Isısı: Düşüp düşmediği.
Gözbebekleri: Kalbin durup durmadığı veya beyin kanamsı olup olmadığı.
Temel İlk Yardım Bilgisi
Birdenbire hastalanan veya yaralanan kişiye tıbbi tedavi yapılıncaya kadar anında ve olay yerinde çevre olanaklarıyla yapılan geçici müdahaleye ilkyardım nedir.
İlkyardımcı şunu asla unutmamalıdır ki; yapacağı işlem bir tedavi değildir; çünkü amacımız tedavi değildir ilk yardımdır. Bazı kitaplarda ilk yardım, 3T (tanı- tedavi- taşıma) olarak açıklamaktadır. Ancak bura da geçen ikinci T (tedavi) ifadesi sürücü kurslarında verilen ilkyardım eğitiminde doğru olarak kabul edilemez Bilindiği gibi, tedaviyi sağlıkla ilgili okullarda eğitim alarak meslek sahibi olanlar yapabilirler.
AMACI:
Yaralının durumunu kontrol altına alıp daha kötüye gitmemesine engelleyerek hayat kurtarmaktır.
SAKATLIĞI ÖNLER,
SAKATLIK DERECESİNİ AZALTIR,
İLK YARDIM HAYAT KURTARIR
İLKELERİ:
İyi bir ilk yardım için şu ilkelere uyulmalıdır:
Çabuk karar vererek yaralıyı değerlendirmek
Yaralıyı bulunduğu pozisyondan kurtararak uygun pozisyon vermek
Geçici önlemi hemen almak
Kalabalığı uzaklaştırmak
Moral vermek
Bilincini açık tutmak
Sıcak tutmak
Çamaşırları keserek çıkarmak
Güvenli yere almak.
HEDEFLERİ:
Solunumun sağlanması
Kalbin çalıştırılması
Kanamanın durdurulması
Şokun engellenmesi
Yaranın dış etkenlerden korunması
Uygun pozisyon verilmesi
Haberleşmenin sağlanması
Yaralının Taşınarak Sevk Edilmesi
Örneğin, bir otobüs kazasında birçok yaralı var ise, önce soluk almayandan, kalbi çalışmayandan, kanaması olandan başlayarak ilk yardım yapılmalıdır.
AŞAMALARI:
1.Trafik emniyet önlemlerini almak.Kaza yapan aracın arkasına 150m. geriden görülebilecek şekilde reflektör koyulmalı. dönemeçte ise ön tarafa da yerleştirilebilir.( Taş,lastik ve ağaç dalı koymak yanlıştır. Orada bırakılabilecekleri ihtimali düşünülürse başka kazalara neden olabilir.) Böylece hem zincirleme kaza önlenerek yeni yaralanmalar da önlenmiş olacak, hemde araçtaki yaralının durumu ikinci darbe ile daha kötüye gitmemiş olacak. İlk yardımcının da güvenliği sağlanmış olacaktır.
2. Yaralıyı tehlikeli yerden güvenli yere almak.
3. Hangi konuda ilkyardım yapılacağına karar vermek ve uygulamak.
4. Haberleşmeyi sağlamak.
5. Hangi yaralının önce taşına cağına karar vermek; gruplamak.
6. Yaralıları taşıyarak sevk etmek.
ilerideki konularımızda bu aşamalar tek tek açıklanacağı için burada sadece aşama olarak sayılmış ve detaylandırılmamıştır.
İLK YARDIMCININ ÖZELLİKLERİ:
Yaşamak bir insan hakkı, yaşatmak için çaba harcamak da bir yurttaşlık görevidir. Bu bilinçle bir ilkyardımcıda şu özellikler bulunmalıdır:
Öncelikle ilkyardım konusunda yeterli bilgi ve beceriye.sahip olmalıdır.
Empati geliştirmeli (kendisini yaralının yerine koyma).
Yarayı iyi değerlendirmeli.
Ümitsizlik belirtisi göstermeden sakin olmalı.
İlk yardımcı kendi güvenliğini riske atmamalı.
Çevre olanaklarından iyi yararlanmalı.
Eldeki malzemeyi en iyi şekilde kullanmalı.
Yaralıya moral verebilmeli.
Ambulans geldiğinde sağlık görevlilerine gerekli bilgileri aktara bilmeli.
İlk yardım bilgi ve becerisini kazanan sürücüler, kazayı gördüğü anda müdahale etmek zorundadırlar. Yoksa hem insanlık görevlerini yapmamış olacaklar hem de puan ve para cezasını birlikte ödeyeceklerdir.
İlk Yardım Çantası
Karayolları Trafik Kanunu ve buna bağlı yönetmeliğe göre tüm motorlu taşıtlarda (motosiklet, motorbisiklet, iş makinesi hariç) ilk yardım çantası bulundurmak zorunludur. Traktörler de romörk takılabildiği için zorunlular listesine alınmıştır.
Bu konuda farklı öneriler bulunmaktadır. Bazı görüşlere göre arka sağ tarafta cam ile koltuk arasında bazı görüşlere göre ise sürücü koltuğunun altında bulunmalıdır. Ancak son yıllardaki yaygın görüşe göre ise ilkyardım çantasının yeri sürücünün ulaşabileceği en yakın yer olarak belirlenmiştir. Bu uygun yerin bagaj olmadığı kesindir. ilkyardım çantası yaşam kurtarmada kullanılacak malzemeleri içerdiğinden bulundurulması son derece önemlidir, ilk yardımcının en büyük yardımcısıdır.
İlkyardım çantasının malzeme miktarı hiçbir zaman aracın büyüklüğüne göre belirlenmez: Taşınan yolcu sayısı bu miktarı belirler. Ne tür malzemelerin olması gerektiği konusunda da farklı listeler olmakla beraber TSE 4019 ,a göre uygun liste şu şekilde belirlenmiştir (Her 10 kişi için):
1 adet üçgen sargı bezi: Kırık, çıkık, burkulmalarda kolu askıya almak için, ayrıca el, ayak ve baş sargısı alarak kullanılır.
3 adet sargı bezi: Yararları sarmak için
3 adet gazlı bez: Yaraları kapatmak için
1 adet flaster : Gazlı bezi, sargı bezini sabitlemek için
1 adet küçük makas çamaşırları keserek çıkarmak için
10 adet çengelli iğne, Kırık çıkıkta, sargıların bitim yerinde, turnike kağıdını giysiye tutturmada kullanılır.
1 adet elastik bandaj: Çıkık, burkulma ve kanamada
10 adet yara bandı: Küçük yaralarda
1 adet hava yolu borusu: Solunum zorluğunda özellikle komada kaslar gevşeyip geriye doğru toplanarak soluk borusunu tıkar. Bunu engellemek için kullanılır.
1 adet solunum maskesi: Suni solunum için
1 adet açık renk plastik örtü: (200x150cm.) yaralıyı ısıtmak ve göğüste bir delik varsa kapatmak için kullanılır.
Not defteri, kurşun kalem, 1 adet turnike
Ayrıca liste dışında kalan pamuk, amonyak, eldiven, sıvı yağ, aspirin bulundurulursa iyi olur.
Görüldüğü gibi artık ilkyardım çantasında tentürdiyot, oksijenli su ve alkol bulunmamaktadır, bu malzemeler listeden çıkarılmıştır. Emniyet Genel Müdürlüğünün tentürdiotu listeden çıkarmasının nedeni açık yaranın üzerine sürüldüğü zaman mikroplarla birlikte canlı hücrelerinde ölmesi ve bu sebeple yaranın erken iyileşmesini engellemesidir oksijenli su da bazı ilkyardımcılar tarafından yanlış kullanılarak iç organların görüldüğü yaralara döküldüğünden bu organlara zarar vermiştir. Bu nedenle listeden çıkarılmıştır.